دندان‌پزشکی کودکان شاخه‌ای از دندان‌پزشکی است که به مراقبت، پیشگیری، تشخیص و درمان مشکلات دهان و دندان کودکان از دوران نوزادی تا پایان نوجوانی می‌پردازد. سلامت دهان و دندان از دوران کودکی نقش مهمی در سلامت کلی، رشد، تغذیه و اعتمادبه‌نفس کودک ایفا می‌کند. آگاهی والدین از مراحل رشد دندان و اقدامات لازم در هر دوره سنی، کلید حفظ سلامت دهان کودک است.
دوران نوزادی: آغاز مراقبت‌ها
مراقبت‌های دهان و دندان باید از بدو تولد آغاز شوند. حتی پیش از رویش اولین دندان، تمیز کردن لثه‌ها با گاز یا پارچه تمیز و مرطوب پس از تغذیه، از ایجاد باکتری و عفونت جلوگیری می‌کند. اولین دندان معمولاً بین ۶ تا ۱۰ ماهگی ظاهر می‌شود. از این زمان به بعد باید روزی دوبار با مسواک نرم مخصوص نوزادان و مقدار بسیار کم خمیر دندان حاوی فلوراید دندان‌ها تمیز شوند.
دوران نوپایی (۱ تا ۳ سالگی): عادت‌سازی
با افزایش دندان‌های شیری، اهمیت رعایت بهداشت دهان بیشتر می‌شود. باید از شیشه شیر شبانه یا تغذیه‌های مکرر با مواد قندی پرهیز کرد، زیرا این موارد خطر پوسیدگی دندان را افزایش می‌دهند. در این سنین، والدین باید مسواک زدن را برای کودک انجام دهند و به او کمک کنند تا کم‌کم به این عادت مفید عادت کند.
دوران پیش‌دبستانی و دبستان (۴ تا ۷ سالگی): آموزش و پیشگیری
در این دوران، آموزش به کودک برای انجام صحیح مسواک زدن و نخ دندان کشیدن اهمیت زیادی دارد. کودک باید یاد بگیرد چگونه دندان‌های خود را تمیز نگه دارد. ویزیت منظم دندان‌پزشک (هر ۶ ماه یک‌بار) و انجام اقدامات پیشگیرانه مانند فلورایدتراپی و فیشورسیلنت (پوشش‌دهی شیارهای دندان) توصیه می‌شود.
دوران نوجوانی (۸ تا ۱۵ سالگی): نظارت و درمان‌های ارتودنسی
با رویش دندان‌های دائمی، مراقبت‌ها وارد مرحله‌ای جدید می‌شود. تغذیه سالم، پرهیز از نوشیدنی‌های قندی، و رعایت بهداشت دهان باید به نوجوان آموزش داده شود. در این دوران نیاز به درمان‌های ارتودنسی برای اصلاح نامرتبی دندان‌ها یا مشکلات فکی نیز ارزیابی می‌شود.
نکاتی برای والدین
-
هر کودک باید حداکثر تا ۱۲ ماهگی برای اولین بار به دندان‌پزشک مراجعه کند.
-
مسواک زدن با خمیر دندان فلورایددار، از ۲ سالگی به بعد توصیه می‌شود.
-
والدین باید تا حدود ۷ یا ۸ سالگی به کودک در مسواک زدن کمک کنند.
-
کاهش مصرف تنقلات شیرین و نوشیدنی‌های گازدار در تمام سنین ضروری است.
نتیجه‌گیری
سدیشن کودکان کودکان صرفاً یک درمان نیست، بلکه فرآیندی پیشگیرانه و آموزشی است که از بدو تولد تا پایان نوجوانی ادامه دارد. مشارکت والدین در این مسیر، تضمین‌کننده لبخندی سالم و آینده‌ای بدون مشکلات دندانی برای فرزندشان خواهد بود.